อนุกมธ.กสทช.วุฒิสภา มุ่งแก้ปัญหาหลอกลวงออนไลน์-สร้างความมั่นคงทางไซเบอร์

สรุปผลการประชุมคณะอนุกรรมาธิการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคม ครั้งที่ 2/2568

          เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 23 มกราคม 2568 เวลา 10.00 นาฬิกา ณ ห้องประชุม 201 ชั้น 2 อาคารรัฐสภา คณะอนุกรรมาธิการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคม ในคณะกรรมาธิการการเทคโนโลยีสารสนเทศ การสื่อสาร และการโทรคมนาคม วุฒิสภา ได้มีการประชุม ครั้งที่ 2/2568 โดยมีนายสุทนต์ กล้าการขาย ประธานคณะอนุกรรมาธิการ เป็นประธานการประชุม สรุปได้ดังนี้

          1. พิจารณาการดำเนินการที่เกี่ยวข้องกับการป้องกันและปราบปรามการหลอกลวงทางออนไลน์ผ่านโซเชียลมีเดีย และบริการโทรคมนาคม โดยเชิญผู้แทนสำนักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (สำนักงาน กสทช.) เข้าร่วมการประชุม

          ที่ประชุมได้พิจารณาแนวทางการป้องกันและปราบปรามการหลอกลวงทางออนไลน์ผ่านโซเชียลมีเดีย และบริการโทรคมนาคม ของสำนักงาน กสทช. ซึ่งได้ดำเนินการตามมาตรการต่าง ๆ ในการแก้ไขปัญหาอาชญากรรมทางเทคโนโลยี ทั้งในเรื่องมาตรการระงับสัญญาณโทรคมนาคม บริเวณชายแดน การตรวจสอบข้อมูลการลงทะเบียนเลขหมายโทรศัพท์เคลื่อนที่กับบัญชี Mobile Banking การจัดตั้งศูนย์ปฏิบัติการบูรณาการป้องกันและปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (ศบอท.) และมาตรการยกเลิกหรือระงับบริการเลขหมายโทรศัพท์ที่เกี่ยวข้องกับการกระทำผิดของแก๊งคอลเซ็นเตอร์

          นอกจากนี้ ยังมีมาตรการที่อยู่ระหว่างการดำเนินการ เช่น การลงทะเบียนและยืนยันตัวตนผู้ใช้บริการโทรศัพท์เคลื่อนที่ โดยระบบยืนยันตัวตนแบบไบโอเมตริกซ์ (Biometrics) การลงทะเบียนซิมชาวต่างชาติให้ใช้หนังสือเดินทาง (Passport) ในการลงทะเบียนเท่านั้น และสามารถลงได้ไม่เกิน 3 ซิม/คน/ค่าย การกำหนดให้มีการลงทะเบียน Sender Name ใหม่ทั้งหมด โดยมีกำหนดให้ดำเนินการภายในวันที่ 31 มกราคม 2568 การการส่ง SMS ที่มีลิงก็ต้องส่งให้ สกมช. ตรวจสอบเนื้อหาในลิงก์ทั้งหมดก่อนมีการส่ง โดยจะเริ่มดำเนินการตรวจสอบ ตั้งแต่วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2568

          รวมทั้งได้มีมาตรการเสริมอื่น ๆ เช่น กำหนดให้แสดงชื่อผู้โทรเข้าแทนเลขหมาย (Caller ID) และการกำหนดให้ระบบ Mobile Banking ต้องใช้สัญญาณอินเทอร์เน็ตจากซิมการ์ดเท่านั้น เมื่อต้องการโอนเงินจำนวนมาก ๆ มาตรการเหล่านี้จะทำให้ปัญหาแก๊งคอลเซ็นเตอร์ได้รับการแก้ไขอย่างเป็นรูปธรรมมากยิ่งขึ้น

          ซึ่งที่ประชุมพิจารณาแล้วได้มีความคิดเห็นและข้อสังเกตต่อสำนักงาน กสทช. ที่ควรพิจารณาทบทวนกฎหมายหรือระเบียบพิจารณาปรดบปรุงหลักเกณฑ์และเงื่อนไขของผู้รับใบอนุญาตให้บริการโทรคมนาคม ให้สอดคล้องกับบริบทของสภาพสังคมและเทคโนโลยีที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว รวมถึงปรับบทบาทการดำเนินงานในเชิงรุกอย่างมีกลยุทธ์ เพื่อตอบโจทย์และเกิfประโยชน์สูงสุดต่อประชาชน

          ในการนี้ ที่ประชุมมอบหมายฝ่ายเลขานุการคณะอนุกรรมาธิการประสานข้อมูลเพิ่มเติมจาก สำนักงาน กสทช. และรวบรวมข้อมูลดังกล่าว เพื่อนำมาใช้ประโยชน์ในการพิจารณาศึกษาและเห็นควรเชิญผู้แทนสำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน และกรมสอบสวนคดีพิเศษ ในการประชุมครั้งต่อไป

          2. พิจารณาการดำเนินการที่เกี่ยวข้องกับการป้องกันและปราบปรามการหลอกลวงทางออนไลน์ผ่านโซเชียลมีเดีย และบริการโทรคมนาคม ในประเด็นของซอฟต์แวร์จากบุคคลที่สามที่เกี่ยวข้องกับข้อมูลการกู้ยืมเงิน (กรณีแอปพลิเคชัน “Fineasy” และ “สินเชื่อความสุข” ซึ่งถูกติดตั้งมาในโทรศัพท์มือถือ OPPO และ realme) โดยเชิญผู้แทนบริษัท โพสเซฟี่ กรุ๊ป จำกัด (OPPO) และผู้แทนบริษัท โปรทา จำกัด (realme) เข้าร่วมการประชุม

          จากกรณีแอปพลิเคชัน “Fineasy” และ “สินเชื่อความสุข” ซึ่งถูกติดตั้งมาพร้อมกับระบบปฏิบัติการบนโทรศัพท์สมาร์ทโฟน ยี่ห้อ OPPO และยี่ห้อ realme ซึ่งไม่สามารถลบออกได้และยังสามารถส่งการแจ้งเตือนเชิญชวนให้กู้เงิน รวมถึงเข้าถึงข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ใช้ได้โดยผู้แทนบริษัท โพสเซฟี่ กรุ๊ป จำกัด (ผู้จำหน่ายโทรศัพท์สมาร์ทโฟน ยี่ห้อ OPPO) และผู้แทนบริษัท โปรทา จำกัด (ผู้จำหน่ายโทรศัพท์สมาร์ทโฟน ยี่ห้อ realme) ได้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับกรณีนี้ โดยทั้งสองแอปพลิเคชันมาพร้อมกับระบบปฏิบัติการของโทรศัพท์สมาร์ทโฟน ในลักษณะติดตั้งไว้ล่วงหน้า (Pre-installed application) ก่อนที่จะจำหน่ายให้กับกลุ่มลูกค้า ซึ่งแอปพลิเคชัน “Fineasy” เป็นแอปพลิเคชันเกี่ยวกับการใช้งานทั่วไปของระบบปฏิบัติการ โดยมีผู้พัฒนาสัญชาติสิงคโปร์และไม่สามารถลบออกได้ และแอปพลิเคชัน “สินเชื่อความสุข” เป็นแอปพลิเคชันที่มีผู้พัฒนาเป็นบริษัทจดทะเบียนในประเทศไทย ซึ่งให้บริการสินเชื่อส่วนบุคคลผ่านระบบออนไลน์ ซึ่งขณะนี้ทางบริษัทได้มีมาตรการเยียวยาความเสียหายให้แก่กลุ่มค้าที่ได้รับผลกระทบดังกล่าวแล้ว และการจำหน่ายโทรศัพท์สมาร์ทโฟนยี่ห้อ OPPO และrealme ให้แก่ลูกค้า จะไม่มีการติดตั้งแอปพลิเคชันสินเชื่อความสุข” หรือ “Fineasy” และสำหรับผู้บริโภคที่มีแอปพลิเคชันในโทรศัพท์ทางผู้ผลิตได้ขอให้ผู้บริโภคทำการติดตั้ง OTA เวอร์ชันอัปเดต ซึ่งทั้ง 2 แอปพลิเคชัน จะถูกนำออกจากเครื่องโทรศัพท์โดยอัตโนมัติ

          ซึ่งที่ประชุมพิจารณาแล้วได้มีความคิดเห็นและข้อสังเกตว่า บริษัทผู้จำหน่ายโทรศัพท์ควรตรวจสอบและมีแนวทางจัดการอย่างจริงจังต่อแอปพลิเคชันที่ไม่จำเป็น มีลักษณะไม่ปลอดภัยและละเมิดความเป็นส่วนตัวหรือข้อมูลส่วนบุคคล รวมทั้งควรมีแนวทางเยียวยากลุ่มลูกค้าให้มีความชัดเจน และควรเร่งรัดให้หน่วยงานของรัฐหรือหน่วยงานซึ่งทำหน้าที่กำกับดูแลผู้ให้บริการทางโทรคมนาคม มีมาตรการกำกับดูแลและติดตามผู้ประกอบการเอกชนและแอปพลิเคชันลักษณะนี้เพื่อมิให้เกิดความเดือดร้อนของประชาชนในอนาคต

          ในการนี้ ที่ประชุมมอบหมายฝ่ายเลขานุการคณะอนุกรรมาธิการประสานข้อมูลเพิ่มเติมจากบริษัท โพสเซฟี่ กรุ๊ป จำกัด และผู้แทนบริษัท โปรทา จำกัด เพื่อติดตามความคืบหน้าและรวบรวมข้อมูลดังกล่าว เพื่อนำมาใช้ประโยชน์ในการพิจารณาศึกษา

เอกสารที่เกี่ยวข้อง : การดำเนินที่เกี่ยวข้องกับการป้องกันและปราบปรามการหลอกลวงทางออนไลน์ผ่านโซเชียลมีเดีย ของสำนักงาน กสทช.